Kłopotliwe inwestycje drogowe i ich wpływ na interesy prywatnych właścicieli

Czym są rezerwacje terenów pod inwestycje drogowe? Jakie działania mogą podjąć właściciele nieruchomości, które zostały przejęte pod te inwestycje?

Zarezerwowane tereny

Tereny przeznaczone pod inwestycje drogowe to delikatny temat. Każdy zdaje sobie sprawę, jak istotne są te projekty dla rozwoju gospodarczego miejscowości, regionów, a nawet całego kraju. Jednak realizacja takich inwestycji ma ogromny wpływ na otoczenie, zmieniając je drastycznie zarówno w trakcie prac budowlanych, jak i po ich zakończeniu.

Problemem są również nieprecyzyjne i wieloznaczne przepisy dotyczące roszczeń właścicieli nieruchomości przejętych pod inwestycje drogowe. Pierwszym problemem jest praktyka rezerwacji terenów przez gminy. Prywatni właściciele często zgłaszają wątpliwości co do potrzeby i podstaw prawnych takich działań, które prowadzą do „zamrożenia” danego terenu. Drugim problemem jest brak sprawnej procedury finalizacji projektów drogowych. Problemy zaczynają się już przy podstawowych kwestiach, takich jak brak lokalizacji drogi w planie zagospodarowania przestrzennego, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, czy w dokumentach rządowych. Obecnie brak jest dyrektywy nakazującej uchwalenie planu w celach drogowych – podkreśla Bartosz Antos z portalu www.grunttozysk.pl. Lokalizacja drogi wynika z decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, będącej kompromisem między ochroną środowiska a rozwojem gospodarczym. Decyzja ta nie zezwala na rezerwowanie terenu na inwestycje drogowe. Brak wcześniejszych rezerwacji terenów powoduje, że prywatni inwestorzy rozpoczynają tam prace budowlane, co wiąże się z wyższymi kosztami odszkodowań przy późniejszym przejęciu terenu. Rozwiązaniem mogłaby być decyzja środowiskowo-lokalizacyjna, zakazująca zabudowy terenu inaczej niż na cele publiczne. Jednak takie rozwiązanie budzi obawy inwestorów prywatnych przed zbyt łatwym przejmowaniem ich nieruchomości i nadmierną ingerencją urzędników.

Odszkodowania

Przepisy dotyczące roszczeń właścicieli nieruchomości przejętych pod inwestycje drogowe są nieprecyzyjne. Odszkodowanie powinno obejmować nie tylko wartość samej nieruchomości, ale także umożliwić właścicielowi nabycie podobnej nieruchomości. Ważne są również kwestie ograniczenia możliwości zagospodarowania nieruchomości na skutek miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji środowiskowo-lokalizacyjnej. W takich sytuacjach właściciele często oczekują wykupu ich nieruchomości przez podmioty publiczne, najczęściej Skarb Państwa. Niekiedy tylko część nieruchomości jest przeznaczona pod inwestycję drogową, co rodzi pytania o możliwość zagospodarowania pozostałej części nieruchomości i ewentualne szkody poniesione przez właściciela.