Dziedziczenie nieruchomości – kluczowe kwestie, o których należy pamiętać

Dziedziczenie nieruchomości – domu, mieszkania lub działki – wiąże się z niezbędnymi formalnościami. Aby móc swobodnie zarządzać dziedzictwem, istnieje kilka ważnych kwestii, o których warto pamiętać. Jakich? Na to pytanie odpowiada Robert Tomaszewski, Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o., specjalizującej się w nieruchomościach.

Proces stwierdzenia nabycia spadku lub poświadczenie dziedziczenia

Rozpoczęcie formalności spadkowych wymaga w pierwszej kolejności wizyty w sądzie lub u notariusza. Sądowe stwierdzenie nabycia spadku wymaga złożenia odpowiedniego pisma do sądu oraz uregulowania opłaty, która obecnie wynosi 50 złotych. Procedura sądowa jest czasochłonna i wymaga udziału w rozprawie. Nie należy spodziewać się załatwienia tych formalności od ręki. To proces, który wymaga cierpliwości i może trwać nawet kilka miesięcy. Z kolei poświadczenie dziedziczenia jest znacznie szybsze i polega na sporządzeniu aktu przez notariusza. Zazwyczaj cała procedura nie zajmuje więcej niż kilka dni oraz jednej wizyty, jednakże jest nieco droższa. Notariusze zazwyczaj pobierają opłatę od 300 do 500 złotych, zależnie od liczby spadkobierców oraz od tego, czy spadkodawca był posiadaczem nieruchomości.

Niezbędne dokumenty

Proces dziedziczenia nie obejdzie się bez odpowiednich dokumentów. Niezbędne dokumenty to przede wszystkim akt zgonu spadkodawcy oraz dokumenty potwierdzające pokrewieństwo z zmarłym. Małżonkowie muszą przedstawić odpis skróconego aktu małżeństwa z adnotacją o zakończeniu małżeństwa w wyniku śmierci spadkodawcy. Dzieci spadkodawcy potrzebują odpisu skróconego aktu urodzenia lub odpisu skróconego aktu małżeństwa w przypadku zawarcia małżeństwa i zmiany nazwiska. Notariusze wymagają także przedstawienia przeciętego dowodu spadkodawcy lub zaświadczenia z odpowiedniego urzędu o numerze PESEL spadkodawcy. Jeśli spadkodawca był właścicielem nieruchomości, konieczne będzie uzyskanie odpisów z ksiąg wieczystych. W przypadku dziedziczenia na podstawie testamentu, dokument ten musi zostać okazany u notariusza.

Jak uniknąć podatku od spadków i darowizn?

Co do zasady, otrzymanie spadku wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku. Jednakże najbliżsi członkowie rodziny spadkodawcy mogą być zwolnieni z tego obowiązku. Korzystać z tej ulgi mogą małżonkowie, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo, ojczym, a także macocha. Jednakże, warunkiem jest złożenie we właściwym urzędzie skarbowym formularza SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od uprawomocnienia się decyzji sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub rejestracji aktu poświadczenia dziedziczenia. W formularzu tym trzeba wykazać wszystkie odziedziczone części majątku spadkodawcy oraz udziały w tym majątku przysługujące spadkobiercy. Zgłoszenie jest szczególnie istotne, gdy w skład masy spadkowej wchodzą nieruchomości. Podatek od spadków i darowizn w tym przypadku mógłby być bardzo wysoki i dotkliwy dla spadkobierców.

Znaczenie wpisu w księdze wieczystej

Po zakończeniu procesu stwierdzenia nabycia spadku lub sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia, nowy właściciel nieruchomości musi dokonać wpisu w księdze wieczystej nabytej własności. W tym celu trzeba złożyć wniosek do odpowiedniego sądu rejestrowego. Załącznikiem do wniosku powinien być akt poświadczenia dziedziczenia. Bez dokonania zmian w księdze wieczystej, nowy właściciel nie będzie mógł swobodnie zarządzać nieruchomością, w tym jej sprzedażą osobie trzeciej – wyjaśnia Robert Tomaszewski.