Krajowy Zasób Nieruchomości – podstawowe informacje. Część pierwsza

Czym jest Krajowy Zasób Nieruchomości (KZN) i jaki jest cel jego utworzenia? Jakie nieruchomości mogą zostać zakwalifikowane do KZN?

Podstawa prawna

Kwestie dotyczące Krajowego Zasobu Nieruchomości (KZN) są uregulowane w ustawie z 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości, która weszła w życie 11 września 2017 r. Ustawa ta określa zasady utworzenia i funkcjonowania KZN, proces kwalifikacji i przekazywania do KZN nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa lub będących w użytkowaniu wieczystym Skarbu Państwa, a także przepisy dotyczące zarządzania nieruchomościami wchodzącymi w skład KZN oraz mieszkaniami na wynajem – informuje Bartosz Antos z portalu www.dzialkanadmorzem.pl. Zgodnie z deklaracjami ustawodawców, ten akt prawny ma zwiększyć dostępność mieszkań i umożliwić stabilne finansowanie budownictwa mieszkaniowego w kraju.

Zarządzanie mieszkaniami na wynajem

Krajowy Zasób Nieruchomości ma na celu gospodarowanie nieruchomościami będącymi własnością Skarbu Państwa, przeznaczając je pod budowę nowych mieszkań. KZN będzie nadzorować cały proces wynajmu. Istotne jest, że wysokość czynszu zostanie ustalona przez rozporządzenie Rady Ministrów – będzie to zatem kwota, której nie można przekroczyć.

Poprzez ustawę o Krajowym Zasobie Nieruchomości wprowadzono rozwiązania mające na celu zwiększenie liczby dostępnych do wynajmu mieszkań, z możliwością nabycia prawa własności przez najemcę – informuje Bartosz Antos z portalu www.dzialkanadmorzem.pl. Mieszkania na wynajem, zgodnie z postanowieniami nowej ustawy, mogą być wynajmowane bez opcji uzyskania własności przez najemcę przez okres 15 lat od daty zawarcia pierwszej umowy najmu w ramach danej inwestycji mieszkaniowej. Natomiast w przypadku najmu z opcją nabycia własności okres ten wynosi 30 lat. Ogólnie mieszkania na wynajem mogą być sprzedane dopiero po 15 latach od daty zawarcia pierwszej umowy najmu dla danej inwestycji mieszkaniowej.

Należy również pamiętać, że do Krajowego Zasobu Nieruchomości mogą być zakwalifikowane nieruchomości, które nie są własnością Skarbu Państwa, ale są zarządzane przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe lub zostały powierzone Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa lub Agencji Mienia Wojskowego. Lasy Państwowe muszą przekazać informacje o gruntach, które nie są wykorzystywane w gospodarce leśnej. Chodzi tu o grunty niezalesione w granicach administracyjnych miast i niezalesione grunty, które są objęte funkcją mieszkaniową w planach zagospodarowania przestrzennego – tłumaczy Bartosz Antos z portalu www.dzialkanadmorzem.pl. Ponadto, zgodnie z art. 58 ust. 2 ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości, zastrzeżono, że przedmiotem przetargu na oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste na cele mieszkaniowe (lub sprzedaży na cele mieszkaniowe) nie mogą być m.in. nieruchomości wymagające wyłączenia z produkcji leśnej ani ziemie rolnicze o glebach najwyższych klas. W przypadku natomiast nieruchomości oddanych w trwały zarząd na cele obronności i bezpieczeństwa państwa (przed dniem ogłoszenia omawianej ustawy, czyli 11 sierpnia 2017 r.) w ogóle nie stosuje się wyżej wymienionych przepisów.

Zasady funkcjonowania KZN

Krajowy Zasób Nieruchomości to państwowa osoba prawna, która obejmuje we władanie składniki mienia powierzone jej przez Skarb Państwa. Od tej chwili to KZN wykonuje, we własnym imieniu, prawa i obowiązki związane z tymi składnikami w stosunku do osób trzecich oraz obowiązki publicznoprawne. Nadzór nad działalnością KZN sprawuje minister infrastruktury i budownictwa. Organami Zasobu są Rada Nadzorcza, składająca się z 9 członków oraz Prezes. To Prezes samodzielnie (lub za pośrednictwem dwóch pełnomocników) dokonuje wszelkich czynności prawnych dotyczących praw i obowiązków majątkowych KZN. Do obowiązków Rady Nadzorczej należy m.in. zatwierdzanie co pięć lat strategii działania KZN przedstawionej przez Prezesa oraz zatwierdzanie wniosków Prezesa dotyczących dokonywania konkretnych czynności prawnych.

Tworzenie spółek celowych

Krajowy Zasób Nieruchomości w ramach realizacji swoich zadań związanych z zarządzaniem nieruchomościami w jego posiadaniu ma prawo do tworzenia spółek celowych, jednak wyłącznie z jednostkami samorządu terytorialnego – podkreśla Bartosz Antos z portalu www.dzialkanadmorzem.pl. Wspólnikami, udziałowcami lub akcjonariuszami tych spółek mogą być tylko KZN, jednostki samorządu terytorialnego lub związki jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 51 ust. 3 ustawy o KZN, wsparcie finansowe ze środków KZN, w tym przekazywanie mienia Zasobu do spółek celowych, będzie możliwe, jeżeli przyczyni się to bezpośrednio do znacznego zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych na danym obszarze, zwiększenia ilości mieszkań socjalnych i będzie zgodne z zasadami racjonalnej gospodarki.

Jak będzie przebiegać procedura tworzenia takich spółek i przekazania nieruchomości jako aportu do tych spółek? O tym w kolejnej części artykułu.