Czy można zaskarżyć zmianę nazwy ulicy? Część pierwsza

Kto i w jaki sposób ma prawo nadać nową nazwę drodze publicznej, a kto drodze wewnętrznej? Jakie konsekwencje dla mieszkańców powoduje zmiana dotychczasowej nazwy ulicy?

Nadawanie nazwy ulicy w drodze uchwały

Zgodnie z przepisami ustawy o samorządzie gminnym, podejmowanie uchwał w sprawach nadawania nazw ulic, które są uznawane za drogi publiczne, należy do wyłącznej właściwości rady gminy. Inicjatywę nadania nazwy mogą podjąć zarówno radni, mieszkańcy gminy, osoby prawne lub organizacje społeczne. Jednakże, jeśli zmiana dotyczy ogólnodostępnej drogi wewnętrznej na terenie prywatnym, wymagana jest pisemna zgoda właściciela nieruchomości.

Nowe nazwy ulic są zazwyczaj nadawane poprzez uchwałę rady gminy. Chociaż przepisy nie wymagają konsultacji z lokalną społecznością przed podjęciem uchwały, w praktyce rady gmin często organizują spotkania mieszkańców, na których mogą wyrazić swoje opinie. Uwagi te nie są jednak wiążące dla urzędników, ale wójt, burmistrz lub prezydent miasta na prawach powiatu jest zobowiązany do analizy zgłoszonych uwag podczas konsultacji społecznych. Rada podejmuje uchwałę, a jej treść staje się publiczna. Uchwała jest następnie przekazywana wojewodzie w ciągu siedmiu dni od daty podjęcia. Kolejnym krokiem jest oznakowanie obiektów przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, obejmujące umieszczenie tablic informacyjnych z nazwami oraz aktualizację ewidencji.

Brak sprecyzowanych wytycznych

W polskim prawie brakuje sprecyzowanych, ujednoliconych i bezpośrednich wytycznych, którymi mogłyby kierować się rady gmin przy nadawaniu nazw ulicom. Istnieją jednak pewne przepisy, które muszą być przestrzegane, takie jak art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym z dnia 6 stycznia 2005 r. Zgodnie z tym artykułem, organ może używać dodatkowych tradycyjnych nazw ulic w języku mniejszości obok nazw w języku polskim, ale tylko w jednostkach samorządowych, gdzie używane są nazwy w języku mniejszości. Dodatkowe oznaczenia muszą być zapisane literami alfabetu danego języka mniejszościowego i nie mogą nawiązywać do określeń z okresu 1933-1945 nadawanych przez władze Trzeciej Rzeszy Niemieckiej ani nazw nadawanych przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Nazwy dróg wewnętrznych

Problem pojawia się przy nadawaniu nazw drogom wewnętrznym. Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy o samorządzie gminnym, rada gminy ma wyłączne prawo podejmowania uchwał w sprawach nazw ulic i placów, które są drogami publicznymi lub dróg wewnętrznych. W praktyce oznacza to, że rada może nadać nazwę ogólnodostępnej drodze wewnętrznej, ale tylko za zgodą prawnego właściciela.”

Część druga artykułu przybliży procedurę nadawania nazw drogom wewnętrznym oraz konsekwencje prawne i finansowe wprowadzenia nowej nazwy ulicy.