Spór o udostępnianie numeru księgi wieczystej

Mało kto zdaje sobie sprawę, że w cieniu panującej epidemii koronawirusa toczy się poważna dyskusja prawna. Spór dotyczy udostępniania numeru księgi wieczystej na stronie www.geoportal.gov.pl. Główny Geodeta Kraju i prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych stoją po przeciwnych stronach barykady. Jakie są możliwe scenariusze tego sporu? Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu firmy Saveinvest Sp. z o.o. – analizuje te kwestie na portalu www.dzialkanadmorzem.pl.

O co dokładnie chodzi?

Konflikt dotyczący ochrony danych osobowych wybuchł już na początku roku. Wówczas Urząd Ochrony Danych Osobowych przeprowadził szereg kontroli w starostwach powiatowych. Okazało się, że w wielu powiatach podczas lokalizacji działek w geoportalu, można jednocześnie zobaczyć numer ich ksiąg wieczystych. Według Prezesa Urzędu Danych Osobowych jest to zbyt duże ujawnienie informacji, które są poufne. Wiele starostw, obawiając się naruszenia przepisów RODO i związanych z tym sankcji, zaniechało udostępniania numerów ksiąg wieczystych. Główny geodeta kraju nie zgodził się jednak z taką interpretacją przepisów. – relacjonuje Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o. W rezultacie urzędy i ich klienci są kompletnie zmieszani.

Czemu udostępnianie takich danych może naruszać RODO?

Według Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, numer księgi wieczystej należy do kategorii danych osobowych. Umożliwia on bowiem pośrednio identyfikację konkretnej osoby fizycznej, w tym jej imienia i nazwiska. Dane osobowe to nie tylko te, które bezpośrednio identyfikują osobę, ale także te, które mogą do tego prowadzić. Księga wieczysta zawiera nie tylko informacje o nieruchomości, takie jak jej metraż czy obciążenia, ale także dane osobowe właściciela.

Wszystkie dane osobowe podlegają szczególnej ochronie – zgodnie zarówno z unijnym rozporządzeniem RODO, jak i krajowymi przepisami.

Stanowisko głównego geodety kraju

Główny geodeta kraju nie podziela jednak opinii Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. W jednym ze swoich wystąpień stwierdził, że numer księgi wieczystej to fundamentalna informacja o danej nieruchomości. Ponadto można ją znaleźć w ewidencji gruntów i budynków, co wynika z przepisów prawa geodezyjnego i kartograficznego. Główny geodeta kraju uważa zatem, że numer księgi wieczystej to dane przedmiotowe, a nie osobowe. Dlatego nie można ich utożsamiać z danymi osobowymi, które są bezpośrednio związane z konkretną osobą fizyczną. Główny geodeta kraju dodaje, że Urząd Ochrony Danych Osobowych wielokrotnie prosił poszczególnych ministrów o włączenie numeru księgi wieczystej do kategorii danych objętych ograniczeniami. Jego zdaniem obecnie te dane są całkowicie publiczne i nie chroni ich RODO.

Kto ma rację?

Na razie nie wiadomo, kto ma rację. Sprawa trafiła do sądu, gdyż główny geodeta kraju zaskarżył zakaz wydany przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Prawnicy, specjaliści od ochrony danych osobowych, również nie mają jednolitego zdania. Dodatkowo pojawiają się kwestie techniczne. Nawet jeśli zgoda na udostępnienie numeru księgi wieczystej istnieje, wielu ludziom wydaje się kontrowersyjna możliwość wyszukania konkretnej działki i jednoczesnego uzyskania jej księgi bezpośrednio z mapy dostępnej na stronie www.geoportal.gov.pl.

Czy informacja o księdze wieczystej jest istotna?

Na pewno informacja o numerze księgi wieczystej nieruchomości może być przydatna w różnych sytuacjach, między innymi w transakcjach dotyczących nieruchomości. Z praktycznego punktu widzenia warto więc rozważyć udostępnienie takiej informacji szerszemu gronu odbiorców. Z drugiej strony należy zrozumieć obawy właścicieli, których imię i nazwisko widnieje w księgach wieczystych – podsumowuje Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o.