Kiedy należy zawiesić postępowanie administracyjne

Postępowania administracyjne często trwają długo. Zazwyczaj organy prowadzące daną sprawę, zajmują się nią przez co najmniej kilka miesięcy. Jednak czasami sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana, na przykład gdy z jakiegoś powodu konieczne staje się zawieszenie postępowania. Kiedy i dlaczego tak się dzieje? – pyta Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o.

Czym są sprawy administracyjne?

Sprawy administracyjne są prowadzone przez organy administracji publicznej, czyli po prostu urzędy. Mogą nimi zarządzać urzędnicy zatrudnieni w różnych instytucjach, takich jak miejskie magistraty, urzędy skarbowe, starostwa, samorządowe kolegia odwoławcze i wiele innych. Wiele osób zgłasza się tam w celu uzyskania nowego dowodu osobistego, skróconego odpisu aktu urodzenia, pozwolenia na budowę lub określonej licencji. Chociaż można szybko dostać nowy dowód osobisty, sprawy związane z pozwoleniem na budowę mogą się ciągnąć latami. Dlaczego tak długo? Organy skarżą się na przeciążenie pracą. Ponadto takie procedury są czasami dość złożone. Na przykład wydanie pozwolenia na budowę wymaga zgodności z wieloma przepisami i zgromadzenia wielu dokumentów. Dodatkowo, sprawy te może utrudnić jeszcze bardziej wystąpienie zagadnień wstępnych lub innych przesłanek uzasadniających zawieszenie postępowania. – wyjaśnia Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu w firmie Saveinvest sp. z o.o.

Kiedy organ zawiesza postępowanie?

Przyczyny zawieszenia postępowania są wskazane w art. 97 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Zgodnie z tymi przepisami organ administracji publicznej zawiesi postępowanie: po pierwsze – w razie śmierci strony, jednej ze stron lub przedstawiciela ustawowego strony. Po drugie – w przypadku utraty przez stronę lub jej ustawowego przedstawiciela zdolności do czynności prawnych. Po trzecie – gdy zarząd sukcesyjny wygasa, a postępowanie toczyło się z udziałem takiego zarządcy. Po czwarte – gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależą od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd, a po piąte – na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, jeśli stroną postępowania jest podmiot w restrukturyzacji.

Co mówią sądy?

Przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące zawieszenia postępowania były wielokrotnie interpretowane i analizowane przez sądy administracyjne. Najwięcej kontrowersji wzbudzała zawsze jedna z przesłanek zawieszenia – zagadnienie wstępne. Wydaje się jednak, że sądy ujednoliciły swoje stanowisko w tym zakresie. Są one zgodne, że istotnym elementem takiego zagadnienia wstępnego jest istnienie ścisłej zależności, czyli związku przyczynowego, między uprzednim rozstrzygnięciem tego zagadnienia a rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji. Od tego małego elementu musi zatem zależeć możliwość wydania decyzji administracyjnej (nie tylko tego, czy będzie ona pozytywna czy negatywna dla strony, ale czy w ogóle można orzekać). To zagadnienie wstępne musi mieć również charakter stricte prawny, a zatem nie może polegać na wyjaśnieniu stanu faktycznego.

Co może być zagadnieniem wstępnym?

Na przykład postępowanie w sprawie pozwolenia na budowę może zostać zawieszone z uwagi na równoległe postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia. W pierwszym przypadku wnioskodawca powinien mieć legitymację do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Jednak takiej kwestii nie można rozstrzygnąć w toku postępowania o wydanie pozwolenia na budowę, dlatego stanowi to zagadnienie wstępne. Sprawa ta nie była jednak taka oczywista. Zarówno organy administracyjne, jak i wojewódzki sąd administracyjny, w pewnym przypadku odmówiły zawieszenia postępowania. Dopiero Naczelny Sąd Administracyjny przyznał, że zawieszeniu nie przeszkadza nawet fakt, że prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane znajduje swoje oparcie w księdze wieczystej nieruchomości, która korzysta z domniemania zgodności z rzeczywistym stanem prawnym. – podsumowuje Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o.