Odszkodowanie także dla spadkobierców

22 lutego 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny podjął ważną uchwałę, dotyczącą praw spadkobierców właścicieli nieruchomości, na których zainstalowano linie przesyłowe lub inne urządzenia infrastrukturalne bez wypłaty odszkodowań. Co to oznacza dla przyszłych postępowań administracyjnych? Wyjaśnia Robert Tomaszewski – Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o. – portal www.dzialkanadmorzem.pl.

Stały element krajobrazu

Linie średniego i wysokiego napięcia są dzisiaj powszechnie obecne na terenach wiejskich i podmiejskich, często przecinając pola i prywatne działki. Te struktury są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania infrastruktury technicznej i dostarczania elektryczności, ale ich instalacja w przeszłości nie zawsze odbywała się z poszanowaniem praw właścicieli gruntów. W latach 70. i 80. XX wieku przedsiębiorstwa energetyczne często instalowały słupy i przewody bez uzgodnień z właścicielami, nie wypłacając należnych odszkodowań.

Coraz więcej spraw o odszkodowanie

Wzrasta świadomość prawna Polaków, którzy coraz częściej dochodzą swoich praw na drodze administracyjnej i sądowej. Dzięki temu, że w prawie administracyjnym nie obowiązuje zasada przedawnienia, możliwe jest dochodzenie roszczeń nawet po wielu latach od naruszenia. Obecni właściciele nieruchomości często są spadkobiercami, którzy zaczynają upominać się o swoje prawa do odszkodowania za obiekty infrastrukturalne zainstalowane na ich ziemi.

Setki tysięcy złotych odszkodowania

Przykładem jest sytuacja w Poznaniu, gdzie w latach 2018-2020 do urzędu miasta wpłynęło wiele wniosków o ustalenie odszkodowania za ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości związane z posadowieniem linii przesyłowych. Większość z tych spraw dotyczyła właścicieli działek na prestiżowym osiedlu Sołacz. Odszkodowania często osiągały wartość kilkuset tysięcy złotych. Mimo początkowej zgody na wypłatę odszkodowań przez Prezydenta Miasta, przedsiębiorstwa energetyczne skutecznie odwoływały się od tych decyzji, co prowadziło do długotrwałych procesów sądowych.

Kontrowersyjne wyroki WSA

W Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu te sprawy przybierały nieoczekiwany obrót, gdyż sąd konsekwentnie orzekał, że prawo do żądania odszkodowania przysługuje tylko „osobie wywłaszczonej”, czyli właścicielowi nieruchomości w momencie jej wywłaszczenia. Taka interpretacja prawa mogła pozbawić spadkobierców możliwości dochodzenia swoich praw.

Ostateczne stanowisko NSA

Ze względu na dużą liczbę podobnych spraw i ich szczególną wagę, Naczelny Sąd Administracyjny wydał uchwałę, która pozwala na ustalanie odszkodowania na podstawie obecnej ustawy o gospodarce nieruchomościami dla spadkobiercy właściciela nieruchomości. Takie stanowisko NSA może prowadzić do zwiększenia liczby wniosków o odszkodowania za linie energetyczne zbudowane w przeszłości, stabilizując tym samym linię orzeczniczą w organach administracji i sądach.