Ograniczone prawo rzeczowe – jego znaczenie i rodzaje

Prawo rzeczowe może pozwalać osobom trzecim na korzystanie z naszej nieruchomości oraz wpływać na jej wartość. Kiedy i w jakich sytuacjach może do tego dojść?

Zamknięty Katalog ograniczonych praw rzeczowych został dokładnie określony w przepisach Kodeksu cywilnego poprzez ustawę z 23 kwietnia 1963 roku. Oznacza to, że tylko konkretnie określone elementy stanowią właśnie ograniczone prawa rzeczowe. Ich wykonywanie regulowane jest przez tę samą ustawę, podczas gdy pozostałe posiadają odrębne regulacje. Do ograniczonych praw rzeczowych należą: użytkowanie, służebność, zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz hipoteka. Ich wykonywanie może ograniczać uprawnienia właściciela nieruchomości – wskazuje Robert Tomaszewski, Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o.

Użytkowanie, służebność i zastaw

Pierwszym ograniczonym prawem rzeczowym jest służebność. To uprawnienie, które pozwala osobie trzeciej korzystać z danej rzeczy oraz pobierać z niej pożytki. Służebność może być nałożona zarówno na ruchomość, nieruchomość, jak i na określone prawa. Inny rodzaj ograniczonego prawa rzeczowego to służebność. Jednym z jej podtypów jest służebność przesyłu umożliwiająca instalację na danym gruncie urządzeń do przesyłu energii elektrycznej, gazu itp. Natomiast służebność gruntowa pozwala na przejazd przez sąsiednią nieruchomość. Trzecim rodzajem ograniczonego prawa rzeczowego jest zastaw, który może być ustanowiony na rzeczach ruchomych lub prawach i zazwyczaj służy zabezpieczeniu wierzytelności.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu i hipoteka

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz hipoteka są uregulowane odrębnymi aktami prawnymi. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu znalazło swoje miejsce w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych z 15 grudnia 2000 r.. Osoba posiadająca to ograniczone prawo może korzystać z nieruchomości jak właściciel, przy czym jest ono zbywalne, można je sprzedać, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Różnicą w stosunku do własności jest fakt, że inny podmiot jest wpisany jako właściciel w księdze wieczystej. Hipotece natomiast poświęcona jest ustawa o księgach wieczystych i hipotece z dnia 6 lipca 1982 r. Podobnie jak zastaw, służy zabezpieczeniu wierzytelności, ale jej przedmiotem jest nieruchomość, a nie rzecz ruchoma czy określone prawa.

Ograniczone prawa rzeczowe a wartość nieruchomości

Ograniczone prawa rzeczowe, takie jak hipoteka, użytkowanie czy określone służebności, bezpośrednio wpływają na wartość nieruchomości, obniżając ją. Przed zakupem warto zatem dokładnie przeanalizować treść księgi wieczystej nieruchomości, aby dowiedzieć się o istniejących ograniczonych prawach rzeczowych, które mogą mieć wpływ na transakcję. Informacje o ograniczonych prawach rzeczowych można znaleźć w dziale III i IV księgi wieczystej.  „Nasi klienci często pytają o to, co powinni sprawdzić przed zakupem nieruchomości, aby uniknąć problemów w przyszłości. Oferujemy kompleksową pomoc i niezbędne informacje w tym zakresie” – mówi Robert Tomaszewski, Prezes Zarządu w firmie Saveinvest Sp. z o.o.