Przekazanie nieruchomości jako zachowku a podatek

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, ale przekazanie nieruchomości w formie zachowku może skutkować obowiązkiem podatkowym, jeśli nastąpi przed upływem 5 lat od dnia jej nabycia. Tak wynika z najnowszej interpretacji podatkowej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Historia odziedziczonego lasu

W 2014 roku podatniczka odziedziczyła las po swojej siostrze. W 2016 roku zgodziła się przekazać ten las wnuczce swojej siostry jako zachowek. Przekazanie nastąpiło notarialnie. Powstał jednak problem, czy taka transakcja powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Podatniczka uważała, że nie, ponieważ las nie został sprzedany i nie otrzymała za niego zapłaty. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej miał inne zdanie – relacjonuje Bartłomiej Kuźniar – Koordynator Projektów Inwestycyjnych w firmie Saveinvest Sp. z o.o.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 roku, opodatkowaniu podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem tych wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których zaniechano poboru podatku na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej. Ponadto, na podstawie art. 10 ustawy o PIT, źródłem przychodu jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów, jeśli zbycie następuje przed upływem pięciu lat od końca roku, w którym nastąpiło nabycie.

Podatek nie tylko przy sprzedaży

Podatniczka twierdziła, że skoro w ustawie mowa o odpłatnym zbyciu nieruchomości, to podatek się nie należy, ponieważ nie zarobiła na przekazaniu nieruchomości. Dyrektor KIS uznał jednak, że odpłatne zbycie nieruchomości oznacza każde przeniesienie prawa własności w zamian za korzyść majątkową, nie tylko sprzedaż, ale także zamianę, darowiznę czy przekazanie. Każde takie przeniesienie prawa własności, w zamian za wynagrodzenie, które nie musi mieć formy pieniężnej, podlega opodatkowaniu – dodaje Bartłomiej Kuźniar.

Instytucja zachowku w polskim prawie

Zgodnie z Kodeksem cywilnym z 23 kwietnia 1964 roku, „zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, przysługuje zachowek w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego, jeśli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy lub małoletni, a w pozostałych przypadkach połowa wartości tego udziału.” Jeżeli uprawniony do zachowku nie otrzymał należnego zachowku, może wystąpić przeciwko spadkobiercy z roszczeniem o zapłatę. Przeniesienie własności rzeczy lub prawa w zamian za zwolnienie z długu stanowi odpłatne zbycie – wyjaśnia Bartłomiej Kuźniar.

Podatniczka nie otrzyma zwolnienia z podatku

W omawianym przypadku podatniczka nie zostanie zwolniona z konieczności zapłaty 19-procentowego podatku. Wysokość należności powinna być obliczona na podstawie dochodu, będącego różnicą między przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości a kosztami, zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d ustawy o PIT, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT.